Vorige week vrijdag heb ik 2 van mijn lenzen laten kalibreren bij Chipclean, voor mij de eerste keer. Ik heb laatst bij een bruiloft mijn 85mm f/1.4 lens laten vallen op een harde vloer en ik merkte bij een aantal shoots daarna dat hij niet meer zo scherp was of zo leek het althans. Wel scherp genoeg voor blogs en social media, maar als ik inzoomde op de ogen was het niet 100% scherp en ja, you are your own worst critic. Ik was dus heel erg benieuwd hoe het kalibreren zou gaan en of er een groot verschil voor en na het kalibreren zou zijn.

Waarom lenzen kalibreren?

Een lens moet worden afgesteld op je camera zodat je scherpe foto’s krijgt en de autofocus nauwkeurig is. Je kan er ook niet vanuit gaan dat de lens 100% goed focust op je camera als je hem net nieuw hebt gekocht. Elke lens moet afgesteld worden op een camera (ook als je hem niet hebt laten vallen dus zoals ik). Het gaat vaak wel om micro-aanpassingen waardoor je niet altijd veel merkt als je het niet doet, tenzij je op een foto heel erg inzoomt. Ik heb het zelf dus nog nooit eerder gedaan en had er ook niet echt last van, maar ik merkte wel wanneer ik op een oog had gefocust, dat het oog toch niet altijd helemaal scherp was op 100% grootte. Een onscherpe foto kan meerdere redenen hebben, maar ik had zo’n vermoeden dat m’n lens afgesteld moest worden, en zeker nadat ik hem had laten vallen laatst.

Hoe kalibreer je lenzen?

Omdat ik het nog niet eerder had gedaan, koos ik ervoor om m’n lenzen te laten kalibreren bij Chipclean in Heumen. Daar moet je eerst een afspraak maken en vervolgens kan je langs met je camera(‘s) en lenzen en worden je lenzen gekalibreerd terwijl je wacht. Bij mij ging het om mijn Nikon D810 camera met de Nikkor 85mm f/1.4 lens en de Sigma ART 35mm f/1.4 lens.

De camera wordt op een statief gezet en vanaf een bepaalde afstand worden er foto’s gemaakt van het kalibratiesysteem op diafragma f/1.4 en op f/2.8. Het kalibratiesysteem zie ik als een plaatje en 2 linialen ernaast.

Er wordt gefocust op het plaatje en het plaatje ligt precies op de 0 van de linialen ernaast. Door vervolgens op de computer de foto’s te bekijken en in te zoomen op de linialen, zie je of de autofocus nauwkeurig is.

Deze foto’s zijn gemaakt met mijn 85mm lens. Je ziet dat de focus ietsjes voor de 0 zat. De voorste 4 was namelijk scherp, maar de achterste niet. En als je nog verder inzoomt zie je dat de voorste 2 scherp is, maar de achterste niet (foto hieronder).

In de camera heb je een instelling dat heet AF fine-tune (Nikon) of AF Microadjustment (Canon). Daarmee kan je de camera laten weten of hij dichterbij of verder weg moet focussen. Een soort van correctie op wat hij als de ‘standaard’ ziet. Bij mij was de correctie +3. Voor elke lens kan je dit opslaan op de camera.

Vervolgens worden dezelfde foto’s nog een keer gemaakt om te controleren of de lens nu wel goed scherp stelt. Je ziet op de foto hieronder dat de focus nu iets naar achter is verschoven. Hij focust nu precies op de 0 en de getallen 2 en 4 zijn nu voor en achter de 0 gelijk qua scherpte.

Zelf lenzen kalibreren

Het is mogelijk om zelf je lenzen af te stellen. Op internet kan je allerlei tools vinden om het zelf te doen: DIY, maar je kan ook een mini versie van het kalibratiesysteem kopen. Hoe de AF fine-tune of AF Microadjustment werkt moet je dan wel uitzoeken, maar volgens mij is dat vrij simpel: per lens aangeven hoeveel stapjes de camera naar voren of achter moet focussen. Het verschilt wel per camera hoe dat precies moet, dus dat zou je moeten opzoeken.

Lenzen kalibreren bij Chipclean

Ik vond het erg fijn om mijn lenzen professioneel te laten kalibreren. Zoals gezegd wordt het gedaan terwijl je wacht en je kan zelfs meekijken en checken. Het kostte €14,50 per lens om deze af te stellen. Ik weet verder niet of dit verschilt per camera/lens, maar mijn beide lenzen kostten in ieder geval €14,50 per stuk om af te stellen. Wel zit Chipclean in Heumen, vlakbij Arnhem. Voor mij was dat 1,5 uur rijden vanuit Den Haag.

Merk ik verschil?

Dan de grote vraag natuurlijk: merk ik verschil? Mijn antwoord: Jazeker, een groot verschil zelfs. Ik merkte voorheen dat m’n foto’s niet altijd helemaal scherp waren op 100% grootte. Soms waren ze toevallig wel helemaal scherp, maar dat was misschien 1 op de 3 foto’s. Nu m’n lenzen zijn gekalibreerd zijn de foto’s wél haarscherp, ook als ik inzoom. En dit is consistent bij een hele reeks foto’s. Het kalibreren heeft dus toch echt het verschil gemaakt. Nu heb ik haarscherpe foto’s. Ik wou dat ik het eerder had gedaan, zo fijn!